Mevlana hazretleri (k.s.) der ki: “Dert daima insana yol gösterir” Hazretin “dert” dediği, insanın ulaşmayı arzu ettiği gaye ve emelleridir. Kişi neyin hayalini kuruyor, neyi elde etmek istiyorsa o şeyi dert edinmiş demektir.
Ancak önemli olan, dertlenmek değil, neyin derdini çekiyor olmaktır. Çünkü dertlenmek son derece insani bir hadisedir. Üstad Necip Fazılın da dediği gibi; “Tomurcuk derdi olmayan ağaç, odundur.”
O halde “neyin derdiyle dertleniyoruz” sorusunu herkesin kendisine samimiyetle sorması gerekir. Değil mi ki insan, dert edindiği şey sayesinde mutlu veya mutsuz olur, doğruya veya iyiye yönelir, hakkı veya batılı seçer.
Buradan da anlıyoruz ki, neyi dert edinmemiz gerektiği, derdimizin bizi hangi neticeye götüreceğiyle yakından ilişkilidir. Eğer dertlerimiz bizi doğru yola sevk ediyorsa doğru şeyleri, yanlış yola sevk ediyorsa yanlış şeyleri dert edinmişiz, demektir.
Hulasa, insan dertlenmeli dertlenmesine ama dertlendiği şey, dertlenmesine değecek kadar önemli olmalı. Mesela bir insan basit ve değersiz şeyler için dertlenmemeli, nefsinin başa çıkılmaz arzu ve ihtirasları için dertlenmemeli, boş emel ve hayaller için de dertlenmemeli…
Peki, neye dertlenmeli? Neyi dert edinmeli?
İnsan evvela Allah Teâla’yı razı edebilmeyi dert edinmelidir, sonra hakiki imanı elde etmeyi ve ahiret saadetine ulaşmayı dert edinmelidir. Ayrıca Allah’ın emir ve yasaklarına harfiyen uymayı dert edinmelidir.
Sahabe-i Kiram efendilerimiz (r.anhum), tüm bunları dert edindikleri için müşrik olan baba ve kardeşlerine karşı, İslam saflarında yer alıp onlarla savaşmışlardır. Çünkü Kur’an-ı Kerim böyle yapılmasını emrediyordu; “Ey iman edenler! Eğer küfrü imana tercih ederlerse, babalarınızı ve kardeşlerinizi bile dost edinmeyin. İçinizden kim onları dost edinirse, işte onlar, zalimlerin ta kendileridir.” (Tevbe;23)
O halde bir kez daha oturup düşünelim: Neyin derdini çekiyoruz? Dert edindiğimiz şey, nefsimizin gelip geçici arzularımızdan mı ibaret, yoksa Yaratanımızın emirlerinden mi? Kısacası derdimiz bizi ebedi saadete ulaştırır mı ulaştırmaz mı?
