Soru: Zamanımızda pek çok Müslümanın elinde bulunan tesbihlerle zikretmesi ve tesbih çekmesi dinen doğru bir davranış mıdır?

Cevap: Evet, doğru ve güzel karşılanan bir davranıştır. Tesbih çekmek ve elde tesbih bulundurmak hususunda hadis-i şerif bulunmaktadır. Sünnette tesbih konusunda bir delil var mıdır? Faziletli olan, parmakla tesbih çekmek mi, yoksa tesbih taneleriyle zikretmek midir? diye sorulan bir soruya şöyle cevap verilmiştir:

Tesbih için sünnet-i seniyyede sahih olan deliller vardır. Bunlardan biri, Abdullah b. Ömer (r.a)’den sahih olarak şöyle rivayet edilmiştir: O, “Rasulüllah (s.a.v)’ı elinde tesbih çekerken gördüm” buyurmuştur. Sahih olan bir başka rivayet ise şöyledir: Hz. Safiyye (r.a):

Önünde bulunan dört bin kadar çekirdek tanesiyle tesbih çekerken Hz. Peygamber (s.a.v) geldi ve “Bunlar nedir?”  diye sordu. Ben de onlarla tesbih çekmekte olduğumu söyledim. Bunun üzerine Rasulüllah (s.a.v), “Senin yanına geldiğimden şu ana kadar, senin, söylediğinden daha çok tesbihte bulundum” deyince, “Bana da öğret Yâ Rasulallah” dedim. O da:

(Yarattığı eşya sayısınca Allah’ı tesbih ederim) cümlesini söyleyiniz, buyurdu.[1]

(Bu konuda Celâleddin es-Suyûtî müstakil bir risale telif etmiştir. Geniş bilgi almak isteyenler oraya başvurabilirler.)

Bazı alimler, parmakla tesbih tanelerini sayarak zikretmenin tesbih taneleri olmadan yapılan zikirden daha faziletli olduğunu söylemişlerdir. Bazı alimler de: Eğer zikreden kimse, zikir sayısında yanlışlık yapmaktan emin ise parmaklarıyla tesbih çekmesi daha faziletli, emin değilse bu kimseye tesbih taneleriyle zikretmesi daha faziletlidir, demişlerdir.

Allâme İbn Hacer, böyle fetva vermiştir.[2] Nitekim: “Tesbih zikrin sayısını belirlemede ne güzel bir şeydir” denilmiştir.

________________